Chemia basenowa krok po kroku

DOZOWANIE ŚRODKÓW - CHEMIA BASENOWA

Krystalicznie czysta woda zachęca do przyjemnego pluskania się w niej oraz do aktywności sportowej. W gorące, letnie dni ogromną radością dla dzieci i dla dorosłych jest chłodna kąpiel w basenie ogrodowym, przyjemnie jest również korzystać z basenu krytego przez cały rok. Jest to jednak przyjemnością tylko wtedy, gdy przestrzegane są zasady utrzymania czystości wody basenowej, ponieważ nie można uniknąć jej zanieczyszczenia.
Osoby kąpiące się przenoszą do wody bakterie, pozostałości środków do opalania, kosmetyków czy mydła, a do basenu wpada także piasek, trawa i liście. Wszystkie te zanieczyszczenia należy na bieżąco usuwać z wody. Pod wpływem ciepła i promieni słonecznych, niepielęgnowana woda staje się w krótkim czasie miejscem rozwoju mikroorganizmów, dlatego konieczne jest stałe czyszczenie basenu i pielęgnacja wody. Do czyszczenia ścian, dna i obszaru przybasenia używane są szczotki, siatki i odkurzacze oraz systemy filtracyjne.

Pielęgnacja wody to dodawanie do niej odpowiednich chemikaliów. Oszczędności na pielęgnacji wody są tylko pozorne, ponieważ przywrócenie jej nieskazitelnej czystości i jakości kosztuje znacznie więcej niż regularne dozowanie chemikaliów. Bardzo trudno jest usunąć raz zagnieżdżone glony i inne mikroorganizmy z dna i ścian basenu oraz przewodów instalacji czy z wypełnienia filtra. Woda kąpielowa powinna być utrzymywana w takim stanie, aby osoby korzystające z basenu czuły się w niej dobrze, nie odczuwały podrażnienia skóry, pieczenia oczu i uciążliwego zapachu oraz aby nie byly przenoszone bakterie i zarazki chorobotwórcze. Pod względem bakteriologicznym woda basenowa musi wykazywać jakość wody pitnej. Pod względem fizyczno-chemicznym nie jest to jednak w pełni możliwe, bowiem w celu utrzymania jakości wody basenowej dodaje się do niej środki chemiczne, których w podobnych ilościach nie zawiera woda pitna. Jakość wody pitnej posiadać powinna zarówno woda stosowana do pierwszego napełnienia basenu jak i uzupełniająca ubytki wody basenowej.

Uzdatnianie wody — krok 1: Równoważenie wody - regulacja pH

Odczyt pH jest wartością, która wskazuje „charakter” wody w basenie. Jeżeli pH jest zbyt wysokie, wówczas oznacza to, że woda jest agresywna dla skóry. Mogą również tworzyć się osady wapnia, występować zwiększone zużycie chloru, a flokulacja nie działa prawidłowo. Jeżeli wartość pH jest zbyt wysoka, wówczas woda jest zasadowa. Natomiast, zbyt niska wartość pH powoduje korozję kosztowych elementów basenu. Woda ma kwaśny wpływ. Idealna wartość pH zawiera siępomiędzy 7,0 a 7,4.
Właściwe pH

Optymalna wartość odczynu wody w basenie przy jej skutecznym uzdatnianiu musi mieścić się w zakresie 7,0 – 7,4 i powinna być sprawdzana przynajmniej raz w tygodniu. Prawidłowa wartość pH wody nie tylko zapobiega uszkodzeniem materiałów, z których wykonany jest basen i jego wyposażenie (patrz wykres), ale też gwarantuje komfort osób kąpiących się. Utrzymanie pH na właściwym poziomie zapobiega także nadmiernemu zużyciu środków dezynfekcyjnych, gdyż ich skuteczność znacząco maleje przy wyższym poziomie pH.
 

Uzdatnianie wody— krok 2: dezynfekcja wody w basenie

Dezynfekcja wody w basenie oznacza zniszczenie bakterii, które mogą być źródłem infekcji dla kąpiących się. Wysokiej jakości środki dezynfekujące  gwarantują — w przypadku właściwego i regularnego stosowania — najprostszą i najlepszą z możliwych ochronę przed bakteriami i grzybami. W celu zapewnienia bezproblemowej dezynfekcji mogą Państwo wybierać pomiędzy różnymi produktami, które zaspokoją Państwa potrzeby. Najpopularniejszymi metodami dezynfekcji wody w basenie są:

Metoda chlorowa:
Kolejnym krokiem w pielęgnacji wody, po oczyszczeniu i ustawieniu pH w zakresie 7,0-7,4, jest jej dezynfekcja, która zapobiega rozwojowi bakterii chorobotwórczych i glonów w wodzie. Najczęściej stosowana jest dezynfekcja związkami chloru. Utleniają one niefiltrowane zanieczyszczenia i zabijają wszystkie czynniki chorobotwórcze (bakterie, wirusy, zarodniki i grzyby). Chlor wchodzi w reakcję z rozpuszczonymi w wodzie zanieczyszczeniami i tworzy nierozpuszczalne związki. Niewykorzystany (tzw. wolny) chlor pozostaje w wodzie i jest aktywny dezynfekcyjnie. Takie wtórne działanie chloru ułatwia utrzymanie wody pozbawionej bakterii. Chlor wolny mierzony jest za pomocą odpowiednich tabletek testera ręcznego do pomiaru chloru DPD1 lub fotometrem. Idealna wartość chloru to 0,3 - 0,5 mg/l.  Zużycie chloru zależy od obciążenia basenu (ilość kąpiących się, pogoda, warunki zewnętrzne). Zalecenia dotyczące dozowania powinny służyć jako wartości wytyczne. Wszystkie środki do dezynfekcji skuteczne są wyłącznie wtedy, gdy wartość pH znajduje się w idealnym zakresie między 7,0 a 7,4.
Zalety stosowania stabilizowanego chloru: (preparaty na bazie chloru)
  • Wysoka zawartość aktywnego chloru
  • Całkowicie rozpuszcza się bez żadnych pozostałości
  • Nie wpływa na pH
  • Zawiera stabilizator, który minimalizuje utratę chloru na skutek działania światła słonecznego
Metoda tlenowa:
Oprócz chlorowania, w basenach prywatnych stosowana jest także pielęgnacja wody preparatami zawierającymi związki tlenu aktywnego. Zasada działania jest podobna do metody chlorowej - bakterie, wirusy i nieczystości znajdujące się w wodzie basenowej są utleniane przez zawarte w środkach aktywne składniki. Tlen działa silniej niż chlor, nie ma jednak działania tak długotrwałego jak chlor, ponieważ po pewnym czasie rozkłada się. Skuteczność tlenu aktywnego spada w temperaturze powietrza powyżej 28ºC
Zalety ze stosowania aktywnego tlenu:
  • Odczuwalnie przyjemniejsza jakość wody
  • Nie posiada zapachu
  • Nie podrażnia skóry i oczu
  • Szczególnie przyjazny dla skóry – nie wysusza skóry, nie łamie włosów
  • Brak metali ciężkich

Uzdatnianie wody — krok 3: zapobieganie grzybom

Glony, bakterie i grzyby są powszechnie żyjącymi w wodzie mikroorganizmami roślinnymi. Glony (algi) są to jedno- lub wielokomórkowe roślinny posiadające tę właściwość, że z nieorganicznych związków zawartych w wodzie, jak np. dwutlenku węgla i azotu, budują związki organiczne, głównie węglowodany oraz w mniejszych ilościach białka i tłuszcze. Są one pożywką dla większości grzybów i bakterii, dlatego bardzo ważne jest utrzymywanie w basenie jak najmniejszej ilości związków organicznych.
Glony rozprzestrzeniają się wszędzie przez zarodniki lub suche formy przetrwalnikowe, poprzez pył i kurz zawarty w powietrzu. Glony produkujące związki organiczne  są w pierwszej kolejności źródłem organicznych zanieczyszczeń w wodzie. Rozmnażają się bardzo szybko, często w ciągu kilku godzin i powlekają ściany, chody i dno basenu śliską warstwą (biofilm), która może być przyczyną wypadków. Powstałe narosty są również bardzo nieestetyczne. Potem pojawiają się kolorowe osady, które w zależności od rodzaju glonów mogą być zielone, brązowe, czerwone lub nawet czarne. Niektóre glony mają nieprzyjemne właściwości, np. algi czarne wnikają w fugi i trwale je barwią. Nawet po ich zwalczeniu nie można usunąć powstałych przebarwień. Inne glony tworzą śluz, który jest odporny na działanie środków glonobójczych i chloru. Z widocznych powierzchni można go usunąć ręcznie, ale jeśli cała kolonia glonów zagnieździ się w przewodach, jedynym wyjściem jest silne chlorowanie szokowe lub radykalna dezynfekcja tlenem.
Należy pamiętać, że samo ciągłe chlorowanie jest niewystarczającym zabiegiem, gdyż glony przyzwyczajają się do obecności chloru i nabywają określoną odporność. Niezawodnymi środkami hamującymi rozrost glonów są związki amonowe (czwartorzędowe). Np. Algicid Super, Desalgin. Preparaty te nie tylko zapobiegają rozrastaniu się glonów, ale także hamują rozwój bakterii i usuwają mętność wody (efekt klarowania)

Ważne! Jeżeli nie stosujemy preparatów glonobójczych, obrastanie basenu glonami powoduje znaczący wzrost zużycia chloru występującego w wodzie.
Polecamy:
BWT ALGICID SUPER 10 l
BAYROL DESALGIN 3l
BAYROL DESALGIN 30 l

Uzdatnianie wody—krok 4: flokulacja

Filtrację stosuje się do fizycznego usuwania drobin z wody w basenie. Jednakże, filtry mogą zatrzymywać tylko drobiny o określonej wielkości, mikroskopijnych drobin nie można przefiltrować bez dodatkowych środków. W przypadku stosowania filtrów piaskowych, flokulanty pomagają w łączeniu drobin w większe bryłki lub kłaczki, które następnie zostają zatrzymane w filtrze piaskowym i całkowicie wypłukiwane. Firma BAYROL opracowała specjalne wkłady flokulacyjne do basenów przydomowych, które zawierają powoli rozpuszczający się i wysoce skoncentrowany środek zapewniający stałą flokulację w okresie 10 dni. Flokulanty w płynie i oczyszczacze do filtrów z wkładem są również dostępne, aby zapewniać krystalicznie czystą wodę w basenie.
Metoda koagulacji poprzedza bezpośrednio proces filtrowania wody. Przy użyciu filtrów piaskowych można usunąć tylko część substancji powodujących zmętnienie wody. Są to tzw. Substancje mącące o dużych cząstkach fazy rozproszonej i wielkości od 1 mm do jednej dziesięciotysięcznej milimetra. Mniejsze cząstki o wielkości do jednej stumilionowej milimetra określa się mianem cząstek rozproszonych. Do dużych cząstek fazy rozproszonej zalicza się cząstki piasku i mułu, zaś do cząstek koloidalnie rozproszonych duże molekuły (makromolekuły) białek i tłuszczów. Do cząstek autentycznie rozpuszczonych należą wszystkie związki o małej masie cząsteczkowej, jak np. sole, kwasy, zasady, ale również takie substancje jak aminokwasy lub mocznik.
Filtr piaskowy nie zatrzymuje cząstek koloidalnie rozproszonych oraz cząstek dokładnie rozpuszczonych w wodzie. Za pomocą koagulacji można filtrować cząstki koloidalne a nawet część cząstek dokładnie rozpuszczonych. Koagulacja, to filtrowanie cząstek niefiltracyjnych.

Uzdatnianie wody—krok 5: filtracja

Pomimo, że kroki uzdatniania od 1 do 4 są prawidłowo przeprowadzane, woda może stać się mętna lub zielona, a zużycie środka odkażającego może znacznie wzrosnąć. Częstszym powodem takiego stanu jest zanieczyszczony lub mocno zabrudzony filtr. W filtrach basenowych panują idealne warunki do rozwoju bakterii. Zawsze jest tam ciepło i mokro, a substancje organiczne i mikroorganizmy stale napływają do filtra. Dlatego należy dbać również o czystość filtra stosując np. takie preparaty jak Decalcit Filter czy FilterShock

Opatentowany przez firmę BAYROL system FilterShock dezynfekuje filtry piaskowe i usuwa nieczystości organiczne pozostające w filtrze pomimo wypłukiwania.